Öncelikle; yoklama kaçağı ile bakayanın birbirinden farklı olduğunu belirtmek gerekir. Günlük hayatta kullanılan asker kaçağı ibaresi ise bakaya durumuna karşılık gelmektedir.
Yoklama kaçağı; yoklama yapılması sürecinde yurtdışı temsilliğine yahut bağlı olduğu askerlik şubesine gelemeyenler/gelmeyenler ve yoklamaya gelmemesine neden olan haklı bir gerekçe ortaya koymayan yada koyamayan kişilere denir. Bakaya ise; yoklamasını yaptırmış ancak askere sevk için çağrılmasına karşın ; haklı neden olmadan sevkin son gününe kadar askerlik şubesine gelmeyenler/gelemeyenler ile gelip de sevk evrakını alanlardan, kendilerine verilen yol süresi sonunda birliğine katılmayanlara denir.Açıklamalardan da anlaşılacağı üzere yoklamasını yaptırıp birliğine katılmayanlar asker kaçağı olarak nitelendirilir.
Gerek yoklama kaçağı gerekse bakaya olanlar kolluk kuvvetlerince tespit edildiğinde askere gönderilemezler. Kolluk kuvvetleri yoklama kaçağı olan şahsı askerlik şubesine sevk etmekle görevini tamamlar. Bu süreçten sonra başkaca müdahalede bulunmaz.Aynı şekilde bakaya olanlarda askerlik şubesine götürülür ve gerekli işlemler yapılır.Uygulamada kolluk kuvvetleri yoklama kaçağı yada bakaya olanları yakaladıktan sonra tutanak imzalatıp serbest bırakırlar çünkü kimse askere zorla gönderilemez veya götürülemez.
Yoklama kaçağına uygulanacak para cezaları ise; yoklama kaçağı olarak geçirilen süre ve askerlik şubesine kendi rızası ile gelenler yada yakalanarak gelenlere göre değişiklik gösterir. Örneğin 4 aya kadar yoklama kaçağı olan ve kendi rızası ile yoklamasını yaptıran 250-TL idari para cezasına çarptırılırken yakalanarak gelen için 1.000-TL idari para cezası verilir.4 ay ila 1 yıl arası için 500-TL ile 2.000-TL, 1 yıl sonrası için 750 ila 3.000-TL arası bir idari yaptırım söz konusu olur. Bir yıldan sonraki her yıl için ise 1000-TL ila 2.000-TL para cezaları uygulanır.Yoklama kaçağı olması nedeniyle idari para cezası alanlar askerliklerini yapmakla bu cezadan kurtulamazlar. Özellikle askerliğini yapıp bitirdikten sonra para cezalarını öğrenenler bu duruma itiraz etse de sonuç değişmeyecektir. Yoklama kaçaklarına verilen idari para cezaları için vergi tahsilatı için uygulanan prosedür işletilmekte ve kişinin mevduat hesabına, aracına haciz konabilmektedir. Bu mağduriyeti yaşamamak adına en kısa zamanda sorgu yapıp para cezalarının ödenmesi yararlı olacaktır.
